امروز ۲۵ اپریل برابر به روز جهانی بیماری ملاریا است. این روز از سوی سازمان ملل متحد برای کنترول و جلوگیری این بیماری نام گذاری شده است.
این روز در حالی فرا میرسد که پیش از این سازمان جهانی صحت گفته بود، افغانستان از نگاه داشتن بیماری ملاریا جایگاه سوم را در جهان دارد.
بر اساس آمار این سازمان اکثریت مبتلایان این بیماری را باشندگان ولایتهای شرقی افغانستان تشکیل میدهند.
برخی از مبتلایان به ملاریا در ولایت ننگرهار به رادیو آزادی میگویند، به خدمات درمانی و وقایه در برابر این بیماری دسترسی اندک دارند.
سید شاهد، یک تن از باشندگان ولسوالی اچین ننگرهار به رادیو آزادی میگوید:
"هوا گرم است، ملاریا بسیار زیاد شده است. من یک روز تب و لرزه داشتم وقتی داکتر رفتم، معایینه کرد و گفت که به ملاریا مبتلا شدی. اکنون هم این بیماری را دارم و هر روز دوا استفاده میکنم. امکانات درمانی و صحی بسیار کم داریم، دوا و پشهخانه نیست."
محبزی شینوار، باشندۀ ولسوالی سپینغر ننگرهار میگوید، محل زندگیشان نزدیک یک آب ایستاده است و به همین دلیل به ملاریا مبتلا شده است:
"کسانیکه در وقت خواب از پشهخانه استفاده نمیکنند و در اطراف آبهای ایستاده زندگی میکنند، ملاریا آنجا زیاد است، من خودم متاسفانه پشهخانه استفاده نکردم و به همین دلیل پشۀ ملاریا من را گزیده بود و پس از آن احساس تب و سردردی داشتم، وقتی به داکتر مراجعه کردم، تست کردم، داکتر گفت که به ملاریا مبتلا شدی."
آنان از مقامهای صحی حکومت طالبان و موسسات میخواهند که برای جلوگیری از این بیماری آگاهیدهی بیشتر کنند و به بیماران خدمات درمانی را فراهم کنند.
در همین حال الفتالله محبزی، یک رضاکار بخش صحی در اچین ننگرهار به رادیو آزادی میگوید، در این اواخر در منطقهشان این بیماری افزایش یافته است و از میان چهار فرد مشکوک دو تن به این بیماری مبتلا شدند:
"پس از کم شدن هوای سرد بیماری ملاریا در منطقه ما زیاد شد و باید افراد از پشهخانه استفاده کنند و کلکلینها و دروازهها را جالی بگیرند و آبهای ایستاده را در نزدیکی خانههایشان از بین ببرند."
درهمین حال رحمتالله لطیفزیر، یکی از داکتران درمورد این بیماری به رادیو آزادی گفت:
" ملاریا یک بیماری ویروسی است که از طریق پشۀ ناقل از فرد مریض به فرد سالم منتقل میشود. چهار نوع است و علایم آن تب، لرزه، سردرد و جان دردی است که مریض گاهی تب دارد و گاهی علایم آن کم میشود، به مناطقی که گرمی زیاد است و آبهای ایستاده زیاد است، مانند ولایتهای شرقی، زیاد است. داکتران بیماران را پس از درمان رخصت میکنند، اما به برخی از آنها می گویند ملاریای مغزی دارند و در بیمارستان بستری میشوند."
شرافت زمان، سخنگوی وزارت صحت عامۀ حکومت طالبان به پرسشهای رادیو آزادی در بارۀ شمار بیماران ملاریا و خدمات درمانی برای درمان این بیماری در افغانستان پاسخ نداد.
سازمان جهانی صحت (دبلیو اچ او) به مناست روز جهانی ملاریا در ویب سایت خود نوشته است، این روز فرصتی را فراهم میکند تا در مبارزه با این بیماری کشنده گرد هم آییم و به سوی آیندۀ عاری از ملاریا حرکت کنیم.
شعار سال ۲۰۲۴ برای این روز "تسریع در مبارزه با ملاریا برای جهانی عادلانهتر" است.
سازمان جهانی صحت میگوید، همه حق دارند که خدمات با کیفیت، به موقع و مقرون به صرفه را برای پیشگیری، تشخیص و درمان ملاریا دریافت کنند.
مالاریا یک بیماری جدی و بالقوه کشنده است و توسط انگلهایی ایجاد میشود که از طریق نیش پشههای آلوده به انسان منتقل میشود. این یک نگرانی عمده برای سلامت عمومی است، به ویژه در مناطق گرمسیر و نیمهگرمسیر که هر ساله میلیونها نفر را تحت تاثیر قرار میدهد.
این بیماری توسط انگل های متعلق به جنس پلاسمودیوم ایجاد میشود. شایعترین انگل مالاریا در انسان پلاسمودیوم فالسیپاروم است که عامل مرگبارترین شکل این بیماری است.