پس از آنکه قرار است نیروهای امنیتی افغان در پایان سال 2014 میلادی مسوولیت تامین امنیت سراسر کشور شان را به عهده بگیرند، پرسش ها و نگرانی های زیادی در مورد حمایت مالی از این نیروها وجود دارد.
هرچند جنرال ظاهر عظیمی سخنگوی وزارت دفاع افغانستان می گوید، جامعه جهانی تعهد کرده تا زمانی که نیروهای امنیتی افغان به پای خود ایستاد می شوند، این نیروها را حمایت مالی می کند اما به گفته آقای عظیمی در این زمینه تا اکنون قرارداد رسمی صورت نگرفته است.
از آقای عظیمی در مورد اینکه نیروهای امنیتی افغان تا چه زمانی نیاز به کمک های خارجی خواهند، داشت می شنویم:
«آنچه مسلم است، جامعه جهانی تا وقتی با ما همکاری می کنند که افغانستان سر پای خود ایستاد شود، یعنی به این معنی که هر قدر باشد ممکن 5 سال 6 سال یا کمتر یا بیشتر طول بکشد، اما حد اقل یک تصویری 10 ساله را برای سال 2014 پیش روی داشته باشیم.»
با آنکه سخنگوی وزارت دفاع افغانستان می گوید، مساله تمویل نیروهای امنیتی افغان درسند همکاری های استراتیژیک افغانستان با امریکا، اتحادیه اروپا و برخی از کشورهای دیگر شامل است اما آقای عظیمی از دادن جزییات بیشتر در این مورد خود داری کرد.
جنرال عظیمی همچنان گفت که در حال حاضر کار روی تهیه یک طرح تازه ادامه دارد که جستجوی راه های بدیل در صورت قطع کمک های خارجی در این بخش نیز در آن گنجانیده می شود.
«فرضاً اگر این کمک ها قطع می شود ما چگونگی تمویل خود را نزد خود یک مفکوره داشته باشیم، وزارت دفاع بالای همین طرح کار می کند تا ما از این ناحیه کدام تشویش نه داشته باشیم.»
از سوی دیگر سخنگوی نیروهای آیساف نیز به این باور است که تا اکنون نیازها و مساله تمویل نیروهای امنیتی افغان پس از سال 2014 به درستی روشن نیست.
اما جنرال کارستن جاکوبسن مطمین است که در تعهدات آینده میان افغانستان و جامعه جهانی به این نیاز هم توجه صورت خواهد گرفت:
«برای ایجاد یک چوکات این تعهد، ما در کنفرانس بن به یک اعلامیه واضح نیاز و توقع داریم. ما به یک رهنمایی روشن ملت مستقل افغانستان هم نیازمند هستیم که چه می خواهند و چه نمی خواهند. و ما در اعلامیه ها و توافق ها ضرورت به تعهد واضح داریم مانند توافق همکاری های استراتیژیک، این همه منابع تمویل پس از سال 2014 است.»
یکی از پیشنهادات لویه جرگه عنعنوی نیز برای امضای پیمان استراتیژیک میان افغانستان و ایالات متحده این بود که امریکا باید نیروهای امنیتی افغان را به طور دوامدار تجهیز و تمویل کند. هرچند تا حال معلوم نیست که امریکا تا چه حدی در این بخش متعهد خواهد شد اما گفته می شود یکی از اختلافات موجود میان مقامای افغان و امریکایی نیز روی همین مساله است.
در این حال برخی از آگاهان به این باور اند که با در نظرداشت بحران اقتصادی موجود در امریکا و اروپا ممکن کمک های مالی این کشورها به افغانستان به شکل فعلی نخواهد ادامه پیدا کنند.
آذرخش حافظی یکی از کارشناسان مسایل اقتصادی:
«در امریکا بحران اقتصادی موجود است قرضه های این کشور از حد گذشته و از عاید خالص یک ساله شان نیز اضافه شده است. بناً آنان نمی توانند با افغانستان و یا با کشورهای دیگر این گونه کمک های سخاوتمندانه شان را ادامه بدهند. در زون یورو یا اروپا نیز مشکلات زیاد است و مانند گذشته نمی توانند با افغانستان کمک کنند. افغانستان باید با استفاده از منابع طبعی و انسانی خود برای خود کفا ساختن افغانستان تلاش کند.»
اما مسوولان وزارت مالیه می گویند، افغانستان قادر خواهد بود تا سه سال دیگر به شمول نیروهای امنیتی تمام بودجه عادی خود را از طریق برخی از منابع داخلی از جمله معادن این کشور تامین کند.
عزیزشمس سخنگوی این وزارت درصحبت با رادیوآزادی در این مورد چنین گفت:
«در چند سال آینده هدفی را که وزارت مالیه برای خود تعیین کرده، ما تا سه سال آینده بتوانیم بودجه عادی خود را از منابع داخلی خود و عواید داخلی خود تمویل کنیم.»
بنابر اظهارات سخنگوی وزارت مالیه افغانستان بخش اعظم بودجه سالجاری نیز به سکتورامنیتی اختصاص داده شده است. به گفته آقای شمس بودجه عادی امسال که بیش از 105 میلیارد را در بر می گیرد، در حدود 57 درصد آن به سکتور امنیتی در نظر گرفته شده است.
سخنگوی وزارت مالیه افغانستان نیز مانند سایر مسوولان حکومتی ابراز امیدواری کرد که در بخش بودجه انکشافی نهاد های امنیتی کشور هم کمک های جامعه جهانی ادامه پیدا کند.
اما با این امیدواری های مقامات افغان هم ممکن کمک های بین المللی برای افغانستان به حدی نباشد که ظرف ده سال گذشته ادامه داشت و گفته می شود این مساله دولت افغانستان را به دریافت راه های تازه وا خواهد داشت.
سید فتح محمد بها
هرچند جنرال ظاهر عظیمی سخنگوی وزارت دفاع افغانستان می گوید، جامعه جهانی تعهد کرده تا زمانی که نیروهای امنیتی افغان به پای خود ایستاد می شوند، این نیروها را حمایت مالی می کند اما به گفته آقای عظیمی در این زمینه تا اکنون قرارداد رسمی صورت نگرفته است.
از آقای عظیمی در مورد اینکه نیروهای امنیتی افغان تا چه زمانی نیاز به کمک های خارجی خواهند، داشت می شنویم:
«آنچه مسلم است، جامعه جهانی تا وقتی با ما همکاری می کنند که افغانستان سر پای خود ایستاد شود، یعنی به این معنی که هر قدر باشد ممکن 5 سال 6 سال یا کمتر یا بیشتر طول بکشد، اما حد اقل یک تصویری 10 ساله را برای سال 2014 پیش روی داشته باشیم.»
با آنکه سخنگوی وزارت دفاع افغانستان می گوید، مساله تمویل نیروهای امنیتی افغان درسند همکاری های استراتیژیک افغانستان با امریکا، اتحادیه اروپا و برخی از کشورهای دیگر شامل است اما آقای عظیمی از دادن جزییات بیشتر در این مورد خود داری کرد.
جنرال عظیمی همچنان گفت که در حال حاضر کار روی تهیه یک طرح تازه ادامه دارد که جستجوی راه های بدیل در صورت قطع کمک های خارجی در این بخش نیز در آن گنجانیده می شود.
«فرضاً اگر این کمک ها قطع می شود ما چگونگی تمویل خود را نزد خود یک مفکوره داشته باشیم، وزارت دفاع بالای همین طرح کار می کند تا ما از این ناحیه کدام تشویش نه داشته باشیم.»
از سوی دیگر سخنگوی نیروهای آیساف نیز به این باور است که تا اکنون نیازها و مساله تمویل نیروهای امنیتی افغان پس از سال 2014 به درستی روشن نیست.
اما جنرال کارستن جاکوبسن مطمین است که در تعهدات آینده میان افغانستان و جامعه جهانی به این نیاز هم توجه صورت خواهد گرفت:
«برای ایجاد یک چوکات این تعهد، ما در کنفرانس بن به یک اعلامیه واضح نیاز و توقع داریم. ما به یک رهنمایی روشن ملت مستقل افغانستان هم نیازمند هستیم که چه می خواهند و چه نمی خواهند. و ما در اعلامیه ها و توافق ها ضرورت به تعهد واضح داریم مانند توافق همکاری های استراتیژیک، این همه منابع تمویل پس از سال 2014 است.»
یکی از پیشنهادات لویه جرگه عنعنوی نیز برای امضای پیمان استراتیژیک میان افغانستان و ایالات متحده این بود که امریکا باید نیروهای امنیتی افغان را به طور دوامدار تجهیز و تمویل کند. هرچند تا حال معلوم نیست که امریکا تا چه حدی در این بخش متعهد خواهد شد اما گفته می شود یکی از اختلافات موجود میان مقامای افغان و امریکایی نیز روی همین مساله است.
در این حال برخی از آگاهان به این باور اند که با در نظرداشت بحران اقتصادی موجود در امریکا و اروپا ممکن کمک های مالی این کشورها به افغانستان به شکل فعلی نخواهد ادامه پیدا کنند.
آذرخش حافظی یکی از کارشناسان مسایل اقتصادی:
«در امریکا بحران اقتصادی موجود است قرضه های این کشور از حد گذشته و از عاید خالص یک ساله شان نیز اضافه شده است. بناً آنان نمی توانند با افغانستان و یا با کشورهای دیگر این گونه کمک های سخاوتمندانه شان را ادامه بدهند. در زون یورو یا اروپا نیز مشکلات زیاد است و مانند گذشته نمی توانند با افغانستان کمک کنند. افغانستان باید با استفاده از منابع طبعی و انسانی خود برای خود کفا ساختن افغانستان تلاش کند.»
اما مسوولان وزارت مالیه می گویند، افغانستان قادر خواهد بود تا سه سال دیگر به شمول نیروهای امنیتی تمام بودجه عادی خود را از طریق برخی از منابع داخلی از جمله معادن این کشور تامین کند.
عزیزشمس سخنگوی این وزارت درصحبت با رادیوآزادی در این مورد چنین گفت:
«در چند سال آینده هدفی را که وزارت مالیه برای خود تعیین کرده، ما تا سه سال آینده بتوانیم بودجه عادی خود را از منابع داخلی خود و عواید داخلی خود تمویل کنیم.»
بنابر اظهارات سخنگوی وزارت مالیه افغانستان بخش اعظم بودجه سالجاری نیز به سکتورامنیتی اختصاص داده شده است. به گفته آقای شمس بودجه عادی امسال که بیش از 105 میلیارد را در بر می گیرد، در حدود 57 درصد آن به سکتور امنیتی در نظر گرفته شده است.
سخنگوی وزارت مالیه افغانستان نیز مانند سایر مسوولان حکومتی ابراز امیدواری کرد که در بخش بودجه انکشافی نهاد های امنیتی کشور هم کمک های جامعه جهانی ادامه پیدا کند.
اما با این امیدواری های مقامات افغان هم ممکن کمک های بین المللی برای افغانستان به حدی نباشد که ظرف ده سال گذشته ادامه داشت و گفته می شود این مساله دولت افغانستان را به دریافت راه های تازه وا خواهد داشت.
سید فتح محمد بها
