مردم افغانستان تظاهرات خشونت آمیز اخیر در شهرهای مزارشریف و کندهار را که منجر به کشته و زخمی شدن ده ها تن گردید، محکوم می کنند.
سوختاندن نسخهء از قرآن کریم توسط یک کشیش امریکایی تظاهرات گسترده یی را در ولایت های مختلف افغانستان به همراه داشت، اما این تظاهرات در شهرهای مزار شریف و کندهار با خشونت همراه شد.
بسیاری از افغان ها به این باور اند که تظاهرات صلح آمیز حق تمام افراد جامعه است اما کشانیدن آن به خشونت و زدو خورد، جز وارد کردن خسارات جانی و مالی به مردم عام، سودی دیگر ندارد.
دو تن از افغان ها در این زمینه چنین می گویند:
«ما محصلین یک پیام برای مردم افغانستان داریم، یک کشیش قرآن کریم را در امریکا آتش زده، ما نباید تظاهرات را به خشونت بکشانیم، به ملکیت های عامه و شخصی صدمه برسانیم، این پیام محصلین برای مردم افغانستان می باشد.»
«ما از کسانیکه می خواهند دست به خشونت بزنند و مردم را از بین ببرند، جدی تقاضا می کنیم که دست به همچو اعمال نزنند. مردم می توانند به طور آزادانه تظاهرات کرده و از حق خود دفاع کنند.»
به دنبال تظاهرات خونبار در کندهار و مزارشریف که برعلاوهء کشته و زخمی شدن بیشتر از صد تن، خسارات هنگفت مالی را نیز به بار آورد، حکومت افغانستان هیات های را به این دو ولایت فرستاد که به صورت فوری در این زمینه تحقیق کنند تا انگیزه و عاملان آن معلوم گردد.
محمد اکبری عضو ولسی جرگهء افغانستان که ریاست این هیات را در شهر مزارشریف به عهده دارد، می گوید: تظاهرات در این شهر را شماری از افراد فرصت طلب و افراد سابق گروه طالبان که با دولت پیوسته بودند، به خشونت کشانیدند.
وی گفت:
« البته در بین این ها اکثریت مردم که به خشم آمده از سبب سوختاندن قرآن کریم بوده، ولی عناصر بسیار محدود است که حتی با حکومت ما مخالف هستند. بلاخره همین کار توسط یک عدهء محدود صورت گرفته است.»
درعین حال نادرخان کتوازی عضو ولسی جرگه و رییس هیات که از سوی ریاست جمهوری برای بررسی تظاهرات به کندهار فرستاده شده بود، نیز وجود افراد فرصت طلب و مسلح را در میان مظاهره کننده ها سبب بروز خشونت در این تظاهرات می خواند.
وی افزود:
« اول این مظاهره را ما به صورت عموم مظاهره گفته نمی توانیم بخاطریکه نه امر مظاهره گرفته شده بود و نه هم خط و سیر مظاهره معلوم بود، از هر طرف مردم جمع شده بودند البته در بین این ها افراد خوب هم بودند، اما یک عده افراد فرصت طلب در بین این ها داخل شده بودند که آنها می خواستند یک شورش را به راه بی اندازند.»
اما شماری از آگاهان امور سیاسی انگیزه های دیگر را در عقب این تظاهرات می بینند.
وحید مژده یکی از این آگاهان عدم توجه به خواست های تظاهرات مسالمت آمیز گذشته در افغانستان و چند عملکرد اخیر نیروهای خارجی را در این کشور از عوامل مهم به خشونت کشانیده شدن تظاهرات مزار و کندهار می داند.
وی در ادامه گفت:
« یک سلسله انگیزه های از قبل وجود داشت، مسالهء کشتار که در کنر صورت گرفت که در آن حادثه تعدادی از اطفال کشته شدند و بعد از آن در جاهای دیگر این کار چندین بار تکرار شد و در عین حال انتشار عکس های از جنایات سربازان امریکایی در افغانستان، این ها هم در حقیقت یک نوع ذهنیت را قبل از قبل بر علیه امریکایی ها تهدید کرد و یک بهانهء که موضوع سوختاندن قرآن مجید بود، ایجاد شد و همه دست به دست هم دادند و یک نوع خشونت را به وجود آوردند که نتوانستند آن را مهار کنند.»
رویداد های اخیر در جریان تظاهرات شهرهای مزارشریف و کندهار انتقاد های زیادی را از ناتوانی پولیس در زمینهء جلوگیری از تظاهرات خشونت آمیز در پی داشت.
اما زمری بشری سخنگوی وزارت داخلهء افغانستان می گوید که در این عرصه از جامعهء جهانی درخواست شده تا پولیس را همکاری کند.
به آتش کشیدن نسخهء از قرآن کریم به وسیلهء یک کشیش امریکایی و راه اندازی تظاهرات خشونت بار در افغانستان، از سوی مقام ها و کشور های مختلف جهان نیز به شدت محکوم گردید.
بارک اوباما رییس جمهورامریکا در یک کنفرانس ویدیویی شام چهارشنبه با رییس جمهور کرزی اهانت به قرآن کریم را محکوم کرده و از تلفات وارد شده در شهرهای کندهار و مزارشریف اظهار تاسف کرد.
از سوی دیگر جنرال دیوید پیتریوس قوماندان عمومی نیرو های امریکایی و ناتو در افغانستان نیز تاثرات خود را در این زمینه ابراز کرده گفت:
« مارک سیدویل و من اعلامیهء به نمایندگی از نیروهای بین المللی مستقر در افغانستان پخش کردیم. در این اعلامیه ما عمل فردی را که قرآن کریم را در امریکا آتش زده، محکوم کردیم. از دیگاه ما این یک عمل منفور، غیر قابل تحمل و توهین آمیز است.»
راه اندازی تظاهرات خشونت آمیز که سبب صدمه رساندن به افراد بیگناه و تاسیسات دولتی و شخصی گردد از نظر دین اسلام نیز مردود شمرده می شود.
احمد شاه مهجور یکی از علمای دینی می گوید: در جریان تظاهرات کشتن افراد ملکی و دست زدن به خرابی در صورت که هدف تظاهرات موجه هم باشد، جرم پنداشته می شود.
وی گفت:
« در دین اسلام اگر هدف این باشد که من اظهار پاک نفسی و یا اعتقاد نیک خود را در برابر دین اسلام انجام دهم، این هدف نیک من سبب شده نمی تواند که من کسی را به قتل برسانم، یا زمین اش را غصب کنم و یا بالای خانه اش تجاوز کنم که من می خواهم به یک هدف خوب نایل شوم.
بنابرین این وسیله را که اینها انتخاب کردند که یک محل را به آتش کشیدند، افراد بی گناه را کشتند ولو اگر هدف پاک هم داشته باشند، این خود یک جنایت می باشد.»
پس از کشته شدن 7 کارمند خارجی دفتر یوناما یا هیات معاونت سازمان ملل متحد در جریان تظاهرات در مزار شریف، استیفن دی مستورا نمایندهء خاص سازمان ملل در افغانستان به این شهر سفر کرد تا با مقامات محلی این ولایت در زمینه صحبت کند.
اما آقای دی میستورا می گوید: این رویداد بالای ماموریت سازمان ملل متحد در افغانستان تاثیرات ناگوار بجا نخواهد گذاشت.
وی افزود:
« من و سر منشی ملل متحد به این نظر هستیم که باید چنین حوادث فعالیت های سازمان ملل متحد را در شرایط کنونی و اساس افغانستان تحت تاثیر قرار ندهد. چیزیکه اتفاق افتاد در فرهنگ افغان ها شامل نیست. افغان ها و باشنده گان مزارشریف می دانستند که آنچه از سوی سازمان ملل در آن جا صورت می گرفت، دادن مشوره ها بخاطر بلند بردن ظرفیت های سیاسی و مسایل وابسته به حقوق بشر بود. من با اتفاقات که در مزارشریف رخ داد، بسیار غمگین استم، اما ما به کار های خود ادامه می دهیم.»
به اساس گزارش ها تظاهرات خشونت بار در اعتراض به سوزاندن نسخهء از قرآن کریم به وسیلهء کشیش امریکایی، سبب کشته شدن 7 کارمند خارجی سازمان ملل متحد و 6 غیر نظامی در مزارشریف و هلاکت 14 تن افراد ملکی و زخمی شدن بیش از هشتاد نفر دیگر در شهر کندهار گردید.
برعلاوه در نتیجهء این تظاهرات ده ها دکان و موترها، در این دو شهر به شمول مکتب نازو انا در شهر کندهار تخریب و یا به آتش کشیده شد.
اعضای هیات های که ازسوی حکومت افغانستان برای بررسی این تظاهرات به کندهار و مزار شریف فرستاده شده بودند، می گویند: قرار است تا چند روز دیگر یافته های خود از این تحقیقات را به ریاست جمهوری ارایه کنند.
اما این که حکومت افغانستان در زمینهء جلوگیری از تکرار همچو رویداد ها در آینده چی اقداماتی را به اجرا خواهد گذشت، هنوز روشن نیست.
سید فتح محمد بها
سوختاندن نسخهء از قرآن کریم توسط یک کشیش امریکایی تظاهرات گسترده یی را در ولایت های مختلف افغانستان به همراه داشت، اما این تظاهرات در شهرهای مزار شریف و کندهار با خشونت همراه شد.
بسیاری از افغان ها به این باور اند که تظاهرات صلح آمیز حق تمام افراد جامعه است اما کشانیدن آن به خشونت و زدو خورد، جز وارد کردن خسارات جانی و مالی به مردم عام، سودی دیگر ندارد.
دو تن از افغان ها در این زمینه چنین می گویند:
«ما محصلین یک پیام برای مردم افغانستان داریم، یک کشیش قرآن کریم را در امریکا آتش زده، ما نباید تظاهرات را به خشونت بکشانیم، به ملکیت های عامه و شخصی صدمه برسانیم، این پیام محصلین برای مردم افغانستان می باشد.»
«ما از کسانیکه می خواهند دست به خشونت بزنند و مردم را از بین ببرند، جدی تقاضا می کنیم که دست به همچو اعمال نزنند. مردم می توانند به طور آزادانه تظاهرات کرده و از حق خود دفاع کنند.»
به دنبال تظاهرات خونبار در کندهار و مزارشریف که برعلاوهء کشته و زخمی شدن بیشتر از صد تن، خسارات هنگفت مالی را نیز به بار آورد، حکومت افغانستان هیات های را به این دو ولایت فرستاد که به صورت فوری در این زمینه تحقیق کنند تا انگیزه و عاملان آن معلوم گردد.
محمد اکبری عضو ولسی جرگهء افغانستان که ریاست این هیات را در شهر مزارشریف به عهده دارد، می گوید: تظاهرات در این شهر را شماری از افراد فرصت طلب و افراد سابق گروه طالبان که با دولت پیوسته بودند، به خشونت کشانیدند.
وی گفت:
« البته در بین این ها اکثریت مردم که به خشم آمده از سبب سوختاندن قرآن کریم بوده، ولی عناصر بسیار محدود است که حتی با حکومت ما مخالف هستند. بلاخره همین کار توسط یک عدهء محدود صورت گرفته است.»
درعین حال نادرخان کتوازی عضو ولسی جرگه و رییس هیات که از سوی ریاست جمهوری برای بررسی تظاهرات به کندهار فرستاده شده بود، نیز وجود افراد فرصت طلب و مسلح را در میان مظاهره کننده ها سبب بروز خشونت در این تظاهرات می خواند.
وی افزود:
« اول این مظاهره را ما به صورت عموم مظاهره گفته نمی توانیم بخاطریکه نه امر مظاهره گرفته شده بود و نه هم خط و سیر مظاهره معلوم بود، از هر طرف مردم جمع شده بودند البته در بین این ها افراد خوب هم بودند، اما یک عده افراد فرصت طلب در بین این ها داخل شده بودند که آنها می خواستند یک شورش را به راه بی اندازند.»
اما شماری از آگاهان امور سیاسی انگیزه های دیگر را در عقب این تظاهرات می بینند.
وحید مژده یکی از این آگاهان عدم توجه به خواست های تظاهرات مسالمت آمیز گذشته در افغانستان و چند عملکرد اخیر نیروهای خارجی را در این کشور از عوامل مهم به خشونت کشانیده شدن تظاهرات مزار و کندهار می داند.
وی در ادامه گفت:
« یک سلسله انگیزه های از قبل وجود داشت، مسالهء کشتار که در کنر صورت گرفت که در آن حادثه تعدادی از اطفال کشته شدند و بعد از آن در جاهای دیگر این کار چندین بار تکرار شد و در عین حال انتشار عکس های از جنایات سربازان امریکایی در افغانستان، این ها هم در حقیقت یک نوع ذهنیت را قبل از قبل بر علیه امریکایی ها تهدید کرد و یک بهانهء که موضوع سوختاندن قرآن مجید بود، ایجاد شد و همه دست به دست هم دادند و یک نوع خشونت را به وجود آوردند که نتوانستند آن را مهار کنند.»
رویداد های اخیر در جریان تظاهرات شهرهای مزارشریف و کندهار انتقاد های زیادی را از ناتوانی پولیس در زمینهء جلوگیری از تظاهرات خشونت آمیز در پی داشت.
اما زمری بشری سخنگوی وزارت داخلهء افغانستان می گوید که در این عرصه از جامعهء جهانی درخواست شده تا پولیس را همکاری کند.
به آتش کشیدن نسخهء از قرآن کریم به وسیلهء یک کشیش امریکایی و راه اندازی تظاهرات خشونت بار در افغانستان، از سوی مقام ها و کشور های مختلف جهان نیز به شدت محکوم گردید.
بارک اوباما رییس جمهورامریکا در یک کنفرانس ویدیویی شام چهارشنبه با رییس جمهور کرزی اهانت به قرآن کریم را محکوم کرده و از تلفات وارد شده در شهرهای کندهار و مزارشریف اظهار تاسف کرد.
از سوی دیگر جنرال دیوید پیتریوس قوماندان عمومی نیرو های امریکایی و ناتو در افغانستان نیز تاثرات خود را در این زمینه ابراز کرده گفت:
« مارک سیدویل و من اعلامیهء به نمایندگی از نیروهای بین المللی مستقر در افغانستان پخش کردیم. در این اعلامیه ما عمل فردی را که قرآن کریم را در امریکا آتش زده، محکوم کردیم. از دیگاه ما این یک عمل منفور، غیر قابل تحمل و توهین آمیز است.»
راه اندازی تظاهرات خشونت آمیز که سبب صدمه رساندن به افراد بیگناه و تاسیسات دولتی و شخصی گردد از نظر دین اسلام نیز مردود شمرده می شود.
احمد شاه مهجور یکی از علمای دینی می گوید: در جریان تظاهرات کشتن افراد ملکی و دست زدن به خرابی در صورت که هدف تظاهرات موجه هم باشد، جرم پنداشته می شود.
وی گفت:
« در دین اسلام اگر هدف این باشد که من اظهار پاک نفسی و یا اعتقاد نیک خود را در برابر دین اسلام انجام دهم، این هدف نیک من سبب شده نمی تواند که من کسی را به قتل برسانم، یا زمین اش را غصب کنم و یا بالای خانه اش تجاوز کنم که من می خواهم به یک هدف خوب نایل شوم.
بنابرین این وسیله را که اینها انتخاب کردند که یک محل را به آتش کشیدند، افراد بی گناه را کشتند ولو اگر هدف پاک هم داشته باشند، این خود یک جنایت می باشد.»
پس از کشته شدن 7 کارمند خارجی دفتر یوناما یا هیات معاونت سازمان ملل متحد در جریان تظاهرات در مزار شریف، استیفن دی مستورا نمایندهء خاص سازمان ملل در افغانستان به این شهر سفر کرد تا با مقامات محلی این ولایت در زمینه صحبت کند.
اما آقای دی میستورا می گوید: این رویداد بالای ماموریت سازمان ملل متحد در افغانستان تاثیرات ناگوار بجا نخواهد گذاشت.
وی افزود:
« من و سر منشی ملل متحد به این نظر هستیم که باید چنین حوادث فعالیت های سازمان ملل متحد را در شرایط کنونی و اساس افغانستان تحت تاثیر قرار ندهد. چیزیکه اتفاق افتاد در فرهنگ افغان ها شامل نیست. افغان ها و باشنده گان مزارشریف می دانستند که آنچه از سوی سازمان ملل در آن جا صورت می گرفت، دادن مشوره ها بخاطر بلند بردن ظرفیت های سیاسی و مسایل وابسته به حقوق بشر بود. من با اتفاقات که در مزارشریف رخ داد، بسیار غمگین استم، اما ما به کار های خود ادامه می دهیم.»
به اساس گزارش ها تظاهرات خشونت بار در اعتراض به سوزاندن نسخهء از قرآن کریم به وسیلهء کشیش امریکایی، سبب کشته شدن 7 کارمند خارجی سازمان ملل متحد و 6 غیر نظامی در مزارشریف و هلاکت 14 تن افراد ملکی و زخمی شدن بیش از هشتاد نفر دیگر در شهر کندهار گردید.
برعلاوه در نتیجهء این تظاهرات ده ها دکان و موترها، در این دو شهر به شمول مکتب نازو انا در شهر کندهار تخریب و یا به آتش کشیده شد.
اعضای هیات های که ازسوی حکومت افغانستان برای بررسی این تظاهرات به کندهار و مزار شریف فرستاده شده بودند، می گویند: قرار است تا چند روز دیگر یافته های خود از این تحقیقات را به ریاست جمهوری ارایه کنند.
اما این که حکومت افغانستان در زمینهء جلوگیری از تکرار همچو رویداد ها در آینده چی اقداماتی را به اجرا خواهد گذشت، هنوز روشن نیست.
سید فتح محمد بها
