در هشت سال اخیر همکاری های اقتصادی بین چین و افغانستان به طور منظم رشد کرده است.
افغانستان برای پیشرفت اقتصادی خود به سرمایه گزاری های چین نیاز دارد و چین هم که نفوس آن روز بروز بیشتر می شود، برای پیدا کردن مواد خام انرژی و راه های مواصلاتی افغانستان علاقه دارد که می تواند این کشور را به آسانی به آسیای میانه، پاکستان و ایران وصل کند.
هرچند فعلا چین برای حضور نظامی در افغانستان علاقه نشان نمی دهد، اما به نظر تحلیل گران تقویهء روابط اقتصادی و سرمایه گذاری های این کشور درافغانستان در طویل مدت، برای منافع ستراتیژیک امنیتی آن هم بی تاثیر نه خواهد بود.
در این مورد نشریه جیمز تاون که مسایل مربوط به اروپا – آسیا را بررسی می کند می نویسد:
چین امروز بزرگترین کشور سرمایه گذار در افغانستان به شمار می رود. در سال 2007 در مزایده با شرکت های قزاقستان، روسیه، کانادا و امریکا چین توانست پروژهء استخراج مس عینک را از آن خود کند که سه و نیم ملیارد دالر در آن سرمایه گذاری می شود.
به نوشتهء نشریهء جیمز تاون شرکت چینایی که پروژهء مس عینک به آن تعلق گرفت ، تعهد کرده است که ده هزار افغان را در این پروژه به کار استخدام می کند، یک دستگاه بزرگ تولید انرژی برق و راه های مواصلاتی این منطقه را اعمار می کند، علاوه بر آن حکومت افغانستان می تواند از این پروژه سالانه 400 ملیون دالر عواید داشته باشد.
به نوشته نشریه تخمین ها و تحقیقات نشان می دهند که افغانستان یک عشاریه شش ملیارد بیرل نفت و 440 ملیارد متر مکعب گاز و مقدار زیاد آهن و طلا در ذخایر طبیعی خود دارد که طبعا چین برای سرمایه گذاری در این ساحات هم بی علاقه نیست.
مقامات ولایت بامیان می گویند که در ماه های اخیر هیات های متعدد چین از این ولایت دیدن کرده، برای کار در آن ولایت علاقه نشان داده اند.
یک دیپلومات غربی به تلاش های چین در افغانستان اشاره کرده گفته است:
« چین جدی ترین سرمایه گذار در افغانستان به شمار می رود.»
به نوشته نشریه بر اساس احصایه های رسمی مقدار تجارت دو جانبه بین افغانستان و چین به 155 ملیون دالر بالغ شده که در نتیجه توافقات جدید این مقدار خیلی بیشتر خواهد شد.
همین طور پیکنگ از سال 2002 تا حال 130 ملیون دالر را به برنامه های بازسازی افغانستان کمک کرده، وعده داده است که برای بهتر ساختن شرایط محلات در افغانستان در ظرف 5 سال آینده 75 ملیون دالر دیگر را به مصرف می رساند.
چین در ساحهء واردات اموال افغانستان به خاک این کشور نیز سهولت ایجاد کرده، در سال 2006 محصول گمرکی را بر 278 قلم مواد که از افغانستان به این کشور می روند، لغو کرد. همچنان شرکت های چینایی در قراردادهای که کشورهای دیگر در افغانستان به دست می آورند، نیز سهم می گیرند.
به نوشتهء نشریه فعلا چین تنها به سرمایه گذاری و روابط اقتصادی به افغانستان علاقه نشان می دهد و کدام برنامه نظامی در این کشور ندارد، اما در دراز مدت برنامه های اقتصادی و دیگر برنامه های آن می تواند در امنیت افغانستان و منطقه موثر واقع شود. از جمله چین هزار متخصص افغان را در ساحات مختلف تعلیم داده و برای اردوی افغانستان تجهیزات و مهمات می رساند و در فعالیت های ضد تروریستی و مبارزه علیهء مواد مخدر هم به افغانستان کمک کرده است.
به نوشتهء نشریه توسعهء فعالیت های اقتصادی چین در افغانستان یک عنصر کلیدی در ستراتیژی امنیتی این کشور، مخصوصاً در ساحهء وصل کردن این کشور با آسیای مرکزی، جنوب آسیا و شرق میانه به شمار می رود.
این مناطق می توانند برای چین نیز نگرانی تولید کرده و هم امکانات فراهم کنند.
چین با ایران روابط تجارتی وسیع دارد و در بندر گوادر پاکستان، سرمایه گذاری کرده است که از طریق افغانستان می تواند این دو کشور را به منطقه سنکیانگ چین وصل کند.
علاوه بر آن، با داشتن نفوذ اقتصادی و سیاسی در افغانستان، چین می تواند بر رقابت های هند و پاکستان در افغانستان نیز نظارت کند.
نشریه جیمز تاون می نویسد:
فعلاً چین برای تقویه امنیت منطقوی خود نیازی به داشتن قرارگاه نظامی در افغانستان ندارد، زیرا افزایش حضور اقتصادی و توانایی آن در چهارچوب نظامی ناتو در افغانستان زمینه را برای این کشور مساعد ساخته است که بدون دخالت نظامی منافع امنیتی خود را در منطقه تامین کند.
اما در دراز مدت با عملی شدن برنامه خروج قوای ناتو که قرار معلوم در نیمه سال 2011 آغاز خواهد شد ، نفوذ روز افزون چین در منطقه می تواند به یک ستراتیژی امنیتی منطقوی تبدیل شود که به اساسات نظامی متکی باشد.
افغانستان برای پیشرفت اقتصادی خود به سرمایه گزاری های چین نیاز دارد و چین هم که نفوس آن روز بروز بیشتر می شود، برای پیدا کردن مواد خام انرژی و راه های مواصلاتی افغانستان علاقه دارد که می تواند این کشور را به آسانی به آسیای میانه، پاکستان و ایران وصل کند.
هرچند فعلا چین برای حضور نظامی در افغانستان علاقه نشان نمی دهد، اما به نظر تحلیل گران تقویهء روابط اقتصادی و سرمایه گذاری های این کشور درافغانستان در طویل مدت، برای منافع ستراتیژیک امنیتی آن هم بی تاثیر نه خواهد بود.
در این مورد نشریه جیمز تاون که مسایل مربوط به اروپا – آسیا را بررسی می کند می نویسد:
چین امروز بزرگترین کشور سرمایه گذار در افغانستان به شمار می رود. در سال 2007 در مزایده با شرکت های قزاقستان، روسیه، کانادا و امریکا چین توانست پروژهء استخراج مس عینک را از آن خود کند که سه و نیم ملیارد دالر در آن سرمایه گذاری می شود.
به نوشتهء نشریهء جیمز تاون شرکت چینایی که پروژهء مس عینک به آن تعلق گرفت ، تعهد کرده است که ده هزار افغان را در این پروژه به کار استخدام می کند، یک دستگاه بزرگ تولید انرژی برق و راه های مواصلاتی این منطقه را اعمار می کند، علاوه بر آن حکومت افغانستان می تواند از این پروژه سالانه 400 ملیون دالر عواید داشته باشد.
به نوشته نشریه تخمین ها و تحقیقات نشان می دهند که افغانستان یک عشاریه شش ملیارد بیرل نفت و 440 ملیارد متر مکعب گاز و مقدار زیاد آهن و طلا در ذخایر طبیعی خود دارد که طبعا چین برای سرمایه گذاری در این ساحات هم بی علاقه نیست.
مقامات ولایت بامیان می گویند که در ماه های اخیر هیات های متعدد چین از این ولایت دیدن کرده، برای کار در آن ولایت علاقه نشان داده اند.
یک دیپلومات غربی به تلاش های چین در افغانستان اشاره کرده گفته است:
« چین جدی ترین سرمایه گذار در افغانستان به شمار می رود.»
به نوشته نشریه بر اساس احصایه های رسمی مقدار تجارت دو جانبه بین افغانستان و چین به 155 ملیون دالر بالغ شده که در نتیجه توافقات جدید این مقدار خیلی بیشتر خواهد شد.
همین طور پیکنگ از سال 2002 تا حال 130 ملیون دالر را به برنامه های بازسازی افغانستان کمک کرده، وعده داده است که برای بهتر ساختن شرایط محلات در افغانستان در ظرف 5 سال آینده 75 ملیون دالر دیگر را به مصرف می رساند.
چین در ساحهء واردات اموال افغانستان به خاک این کشور نیز سهولت ایجاد کرده، در سال 2006 محصول گمرکی را بر 278 قلم مواد که از افغانستان به این کشور می روند، لغو کرد. همچنان شرکت های چینایی در قراردادهای که کشورهای دیگر در افغانستان به دست می آورند، نیز سهم می گیرند.
به نوشتهء نشریه فعلا چین تنها به سرمایه گذاری و روابط اقتصادی به افغانستان علاقه نشان می دهد و کدام برنامه نظامی در این کشور ندارد، اما در دراز مدت برنامه های اقتصادی و دیگر برنامه های آن می تواند در امنیت افغانستان و منطقه موثر واقع شود. از جمله چین هزار متخصص افغان را در ساحات مختلف تعلیم داده و برای اردوی افغانستان تجهیزات و مهمات می رساند و در فعالیت های ضد تروریستی و مبارزه علیهء مواد مخدر هم به افغانستان کمک کرده است.
به نوشتهء نشریه توسعهء فعالیت های اقتصادی چین در افغانستان یک عنصر کلیدی در ستراتیژی امنیتی این کشور، مخصوصاً در ساحهء وصل کردن این کشور با آسیای مرکزی، جنوب آسیا و شرق میانه به شمار می رود.
این مناطق می توانند برای چین نیز نگرانی تولید کرده و هم امکانات فراهم کنند.
چین با ایران روابط تجارتی وسیع دارد و در بندر گوادر پاکستان، سرمایه گذاری کرده است که از طریق افغانستان می تواند این دو کشور را به منطقه سنکیانگ چین وصل کند.
علاوه بر آن، با داشتن نفوذ اقتصادی و سیاسی در افغانستان، چین می تواند بر رقابت های هند و پاکستان در افغانستان نیز نظارت کند.
نشریه جیمز تاون می نویسد:
فعلاً چین برای تقویه امنیت منطقوی خود نیازی به داشتن قرارگاه نظامی در افغانستان ندارد، زیرا افزایش حضور اقتصادی و توانایی آن در چهارچوب نظامی ناتو در افغانستان زمینه را برای این کشور مساعد ساخته است که بدون دخالت نظامی منافع امنیتی خود را در منطقه تامین کند.
اما در دراز مدت با عملی شدن برنامه خروج قوای ناتو که قرار معلوم در نیمه سال 2011 آغاز خواهد شد ، نفوذ روز افزون چین در منطقه می تواند به یک ستراتیژی امنیتی منطقوی تبدیل شود که به اساسات نظامی متکی باشد.
