سازمان بین‌المللی مهاجرت (آی او ام) می‌گوید، در ماه‌های اخیر شرایط قانونی و اقتصادی برای مهاجرین افغان در کشورهای همسایۀ افغانستان به اندازه‌ای دشوار شده که ادامۀ زندگی را برای بسیاری از آنان تقریباً ناممکن کرده است.
این سازمان با نشر گزارشی به روز یک‌شنبه در بارۀ زنان افغان گفته است که این شرایط بسیاری آنها را مجبور میکند با سرنوشت نامعلومی به افغانستان برگردند.
گزارش آی او‌ام افزوده که پس از آگست ۲۰۲۱، میلیون‌ها زن و دختر در افغانستان با فرمان‌های محدود کنندۀ طالبان روبرو اند و در خانه محبوس و مشارکت آنها در تمام جنبه‌های زندگی اجتماعی، اقتصادی و سیاسی محدود شده است.
بر اساس گزارش، افغانان زیادی اندکی پس از آگست۲۰۲۱ ترک وطن کردند و به کشورهای همسایه از جمله پاکستان رفته اند.
گزارش سازمان بین‌المللی مهاجرت می‌افزاید، پس از آغاز روند اخراج مهاجرین فاقد اسناد افغان از پاکستان در نوامبر ۲۰۲۳، صدها هزار افغان مجبور به بازگشت شدند.
این سازمان با اشاره به زلزله‌های ویرانگر ماه اکتبر ۲۰۲۳ در هرات گفته که وضعیت وخیم زنان در ماه‌های اخیر با این بحران‌های بشری تشدید شده و تخمین می‌شود که ۸۰ درصد زنان و کودکان از این بابت متاثر شده اند.
دیگر نمی‌شد بسیار خسته شده بودیم، اقتصاد ما بسیار خراب بود و از سوی دیگر آزار و اذیت پولیس، دو ماه از کرایۀ خانه قرضدار مانده بودم
در این حال شماری از بانوان افغان که در دو و نیم سال اخیر به کشورهای همسایه رفته اند، می‌گویند که با مشکلات زیادی روبه‌رو اند و برخی از آنان مجبور شده اند به افغانستان برگردند.
یک بانو که نخواست نامش در گزارش گرفته شود، به رادیو آزادی گفت، به دلیل مشکلات قانونی و اقتصادی دو ماه پیش از پاکستان به افغانستان برگشته و اکنون با سرنوشت نامعلومی روبه‌رو است:
"دیگر نمی‌شد بسیار خسته شده بودیم، اقتصاد ما بسیار خراب بود و از سوی دیگر آزار و اذیت پولیس، دو ماه از کرایۀ خانه قرضدار مانده بودم تا یکی از دوستان همکاری کرد و حتی کرایه راه ما را هم پرداخت تا خود را به کابل رسانیدیم، اینجا هم در خانه پنهان هستم نمی‌دانم تا کی چنین باشد."
یک بانوی دیگر که نمی‌خواهد نامش در گزارش ذکر شود به رادیو آزادی گفت، با دختر ۸ ساله‌اش در پاکستان بسر می‌برد و با مشکلات زیادی روبه‌رو است:
"ترسم از این است که من دیگر نتوانم بیشتر از این در اینجا دوام بی‌آورم، چون در شرایطی که فعلاً قرار دارم واقعاً برایم سخت است، به عنوان یک زن تنها کار کردن و خانه پیدا کردن واقعاً سخت است در شرایطی قرار دارم که نمی‌توانم بیان کنم."
یک بانوی مهاجر افغان در ایران که از گرفتن نامش خودداری کرد، به رادیو آزادی گفت، در خانه‌های دیگران مشغول کار صفا کاری است و به مشکل می‌تواند مخارج ماهانه‌اش را تأمین کند:
"همین حالا هم رفته بودم در یک خانه که آنها نیاز به پاک‌کاری داشتند، بخاطر یک لقمه نان مجبور هستم بروم کار کنم، اینجا هم بسیار قیمتی است، پولش هیچ ارزش ندارد، از شروع تا آخر ماه زحمت می‌کشیم در آخر می‌بینیم که هنوز هم قرضدار هستیم."
طالبان پس از حاکمیت دوباره بر افغانستان به گونۀ تدریجی ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های شدیدی را بر فعالیت و حضور زنان در اجتماع از جمله بر آموزش، تحصیل و کار آنان وضع کرد.
برخی از مهاجرین افغان مدعی اند که به سبب این محدودیت و مشکلات امنیتی مجبور به ترک افغانستان شده اند.
اما در ماه‌های اخیر اخراج مهاجرین افغان از ایران و پاکستان شدت گرفته و از ماه نوامبر سال گذشته به این‌سو بیش از ۵۰۰ هزار افغان از پاکستان و صدها هزار تن دیگر از ایران به افغانستان برگشت داده شده اند.
